بررسی آلودگی فلزات سنگین در ذرات‌‌معلق (PM10) (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)

هدف از این مطالعه، بررسی میزان آلودگی فلزات سنگین در ذرات‌‌معلق (PM10) در اتمسفر شهر کرمانشاه است. غلظت 13عنصر فلزات سنگین (مس، نیکل، سرب، کادمیم، سلنیوم، روی، آهن،کروم، کبالت، آرسنیک، مولیبدن، وانادیم، آلومینیوم، منگنز) برای 55 نمونه خاک (در نقاط مختلف ارتفاعی 1600-600 متر) و 41 نمونه ذرات‌‌معلق به وسیله دستگاه ICP آنالیز شد. آلودگی فلزات سنگین با استفاده از شاخص زمین انباشتگی، شاخص آلودگی، فاکتور غنی‌‌شدگی و تحلیل عاملی بررسی شده ‌‌است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عناصر مس، سرب، نیکل، وانادیم، کادمیم، سلنیوم، آرسنیک، کبالت دارای آلودگی کم و عناصر کروم و آهن دارای آلودگی متوسط و عنصر روی دارای آلودگی زیاد و عنصر مولیبدن دارای آلودگی خیلی زیاد هستند. نتایج فاکتور غنی‌شدگی نشان داد که روی غنی‌‌ترین عنصر و به دنبال آن، مولیبدن با غنی‌‌شدگی بسیار بالا واقع شده ‌‌است که این امر نشان می‌‌دهد که آنها احتمالا به منابع غیر‌‌خاکی همانند خروجی وسایل نقلیه وابسته‌‌اند. فاکتور غنی‌شدگی آهن، مس، سرب، کادمیم، نیکل، وانادیم و کروم در گستره بین 1 تا 10 و با غنی شدگی کم تا بالا می‌‌باشند که دلالت بر آن دارد که این عناصر توسط منابع غیر‌‌خاکی انتشار یافته‌‌اند. بقیه عناصر (سلنیوم، آرسنیک و کبالت) دارای فاکتور غنی‌‌شدگی کمتر از 1/0 با غنی‌شدگی کم هستند که نشان‌‌دهنده آن است که این عناصر از پوسته سرچشمه گرفته‌‌اند. براساس نتایج فاکتور غنی‌‌شدگی و تحلیل عاملی این عناصر منشا انسانی دارند که انتشارات ناشی از وسایل‌‌نقلیه و سوزاندن نفت- صنعت نقش اصلی را در انتشار این عناصر به اتمسفر دارند.